YON MOUN KA AP SOUFRI AK YON MALADI IMAJINÈ !

Genyen moun, nenpòt ti sa yo santi, yo toujou atribye l ak yon gwo pwoblèm sante. Moun sa yo nan yon eta kote yo gen gwo laperèz pou maladi. Sitiyasyon sa a se yon twoub mantal ki rele "Ipokondri" nan domèn sikoloji. Nan yon eta konsa, moun sa a pa p janm sispann ale lopital, e nenpòt sa pèsonèl sante yo fè, li pa p janm satisfè. Li konn difisil pou dekouvri yon moun lè l genyen twoub sa a. Se sa k fè fòk genyen bon jan siveyans sante mantal sou popilasyon an.

Kredi imaj : bepanthengamme 

Lakay nou an Ayiti, tankou nan anpil lòt peyi, anpil moun pa renmen al lopital, menmsi yo pa santi yo twò byen. Sa tèlman klè, selon done MSPP yo pou lane 2021 an, te genyen 11 887 456 abitan sou teritwa a, men se sèlman 19% ayisyen ki te vizite yon enstitisyon sante.

Anpil fwa se lè nou wè pa gen espwa menm, lè nou prèt pou mouri nou fè wout kay pwofesyonèl sante yo. Men, èske w te konnen gen yon twoub mantal, ki konn pouse yon moun plede al lopital plis pase jan l ta dwe fè l la ? Twoub sa a ka menm fè l anvi al wè medsen prèske chak jou. Se yon sitiyasyon ki rele "Ipokondri". Kisa twoub sa ye menm ? Kisa ki kapab lakoz li ? Èske l ka geri ? Kijan w ka ede yon pwòch ou sispèk ki soufri l ?

{getToc} $title={KONTNI ATIK LA} $count={Boolean}

Kisa "Ipokondri" a ye?

Ipokondri a se yon twoub sikolojik ki lakoz yon moun toujou gen tandans egzajere yon malèz li genyen epi entèprete li tankou yon maladi ki grav anpil. Moun sa yo ki gen twoub sa a rele  « Ipokondriyak ». Ipokondri a parèt tankou yon gwo laperèz (anksyete kwonik) ki lakoz moun nan toujou ap enkyete l pou eta sante l. Sa ka vin genyen konsekans negatif sou plizyè lòt aspè nan vi moun sa a.

Pa egzanp, yon moun ka genyen yon senp Grip epi li gentan panse li fè Tibèkiloz. Oubyen, akoz yon ti bouton nan yon pati nan kò l, moun nan panse li gen kansè. Moun sa yo ale lopital souvan epi malgre rezilta egzamen yo pwouve yo pa gen anyen, yo kontinye kwè soufrans yo reyèl. Sa ki vin lakoz yo pa fè medsen twòp konfyans. Yo toujou panse doktè yo pa konpetan pou dekouvri pwoblèm yo. Genyen ki konn menm rive mande operasyon pou yon maladi yo panse yo genyen.

Daprè yon etid IFOP (Institut français d'opinion publique) fè nan lane 2014, te genyen anviwon 8.5 milyon Fransè ki ipokondryak, sa ki te reprezante 12% popilasyon Lafrans lan. E chif sa yo pa sispann ogmante depi apre Covid-19 la nan 4 kwen latè.

Kisa ki kapab lakoz Ipokondri ?

Anpil rechèch ki fèt pa rive jwenn yon koz egzat pou maladi sa. Men, genyen plizyè faktè ki kapab parèt kòm risk pou yon moun ta devlope ipokondri.

Pami yo genyen :

• Estrès ak anksyete;
• Depresyon, apre yon maladi grav;
• Pèdi yon pwòch;
• Antesedan Ipokondriyak, sa vle di si yon moun te genyen yon paran l ki te gen Ipokondri.

Pèsonalite yon moun kapab ogmante risk pou l genyen twoub sa a tou, tankou : moun ki toujou estrese oswa enkyete l pou nenpòt ti pwoblèm, moun ki gen difikilte pou jere emosyon li epi ki renmen egzajere tout bagay.

Nan laj 20 pou rive 30 lane yo, posiblite pou yon moun genyen ipokondri a ogmante. Men, li konn parèt kèk fwa lakay adolesan yo tou.

Karakteristik yon Ipokondriyak

Pou idantifye yon moun ki genyen ipokondri li konn pa fasil, men pi souvan moun sa yo :

• Mal entèprete nenpòt ti siy ou sentom fizik yo santi;
• Toujou ale lopital pou konsiltasyon, malgre sa, yo pa janm kwè nan rezilta egzamen medikal ak pawòl medsen yo. Pafwa medsen ak enfimyè yo konn santi yo wè moun sa a twòp.
• Pase tout tan yo ap egzamine kò yo nan chèche konprann kisa ki chanje nan fonksyònman yo, kisa ki pa nòmal;
• Toujou ap chèche sou entènèt ak diksyonè medikal siy ak sentom maladi yo panse yo genyen an. Sa ki pral devlope yon lòt twoub lakay yo ki se «sibèkondri». Yo kwè yo se sèl moun ki konnen epi konprann sa k ap pase nan kò yo e menm pi byen pase medsen yo
• Yo gen gwo pwoblèm ak moun ki pa chwazi kwè nan maladi imajinè sa a.

Twoub sa a ka vin tounen yon obsesyon ki ka menm gen gwo enpak nan relasyon moun sa a ak antouraj li. 

Kijan li parèt lakay yon moun ?

Ipokondri pa manifeste lakay tout moun menmjan, se sak fè li enpòtan pou konnen kòman ou kapab rekonèt li sou plizyè fòm li kapab parèt lakay yon moun.

Lakay kèk ipokondriyak, sentom yo pi souvan ap plenyen pou yo se : doulè nan vant ak gwo tèt fè mal e yo toujou asosye sentom sa yo ak gwo maladi ki ka koz lanmò.

Konsa tou genyen lòt ki pa santi pyès siy men yo sèlman gen gwo laperèz sou posibilite pou yo ta tonbe malad. Moun sa yo toujou vle genyen yon sante ki estab.

Men, gen yon lòt gwoup ankò ki toujou ap enkyete yo sou maladi ki ta ka devlope lakay yo apre yon tan. Yo toujou pè pou pi devan yo pa ta vin gen kansè, maladi kè oubyen menm pou yo ta mouri.

Selon yon atik sou Washington Post, yon moun ki gen Ipokondri gen anpil chans pou lavi l pi kout. Li ka mouri 5 lane avan yon lòt moun ki pa ipokondriyak.

Ki mòd trètman ki kapab ede yon ipokondryak ?

Ipokondri se yon twoub ki kapab trete. Yon moun ki genyen l ap bezwen bon jan soutyen sikolojik pou ede l redui anksyete sa a ki twò fò lakay li a. Kidonk, li dwe benefisye èd yon pwofesyonèl, e sa ap ede l diminye soufrans sikolojik sa yo ki lakoz malèz fizik yo.

Pèsonèl sante yo kapab mete moun sa a sou medikaman apwopriye yo, akonpaye l tou ak seyans relaksasyon.

Melanj 2 apwòch sa yo, sa vle di medikaman ak relaksasyon, se yon bon metòd pou ede moun sa yo rezoud pwoblèm yo.

Kòman w ka akonpanye yon pwòch ou ki ipokondriyak ?

Viv ak yon ipokondriyak pa yon bagay ki fasil, li mande pou w bay moun sa anpil atansyon, ak tout plent li genyen yo, san ou pa ankouraje l egzajere imajinasyon li yo.

• Evite pase l nan rizib, ni moke l ak sa li di w li santi yo menmsi ou kwè yo pa reyèl. Lè yo pa jwenn èd nan antouraj yo, yo gen tandans izole tèt yo epi tonbe nan gwo depresyon;
• Toujou rete veyatif, pandan w ap montre moun sa li ka konte sou ou;
• Ede l jwenn lòt aktivite ki fè l plezi. Lòt ti distraksyon ki kapab ede l detounen obsesyon li genyen sou maladi imajinè sa.

Sa nou dwe konnen, nenpòt moun, nan yon peryòd nan vi l kapab konnen yon epizòd ipokondriyak ki pa dire. Men, si li pèsiste plis pase 6 mwa, moun sa a dwe chèche wè yon sikològ.

Se pa yon fatalite, ni yon maladi ki pa gen solisyon. Men, moun sa a dwe jwenn bon jan akonpayman pou sa pa vin pi grav.

Kèk ti konsèy pou pwoteje tèt ou

• Lè ou pa santi w byen, evite panse ak maladi ki pi grav yo. E si tout fwa panse sa yo ta vini, eseye rete reyalis. Sonje gen ekspè ki la pou analize sitiyasyon w lan.
• Rete pozitif ak optimis. Pa bliye tout otan analiz medikal pa diyagnostike yon maladi lakay ou, gen plis pase 70% chans pou w pa genyen l.
• Pa bliye ou paka defini yon maladi sèlman sou yon sentom ou santi, paske se yon ansanm sentom ki manifeste pou bay nesans ak yon maladi.
• Li enpòtan pou w kite medsen yo fè travay yo pandan ou kapab toujou mande dezyèm avi yon lòt medsen.
• Pran ti tan pou w fè tèt ou plezi, pafwa ou tèlman fokis sou pwoblèm yo ou bliye si w se yon moun ki merite jwi lavi l. Chèche aktivite ou renmen fè epi mete ti tan disponib pou w reyalize yo.
• Chèche moun ki nan antouraj ou ki kapab tande w epi pale ak yo sou sa ki enkyete w yo.

Redaksyon

Medjina N. Eliacin

Etidyan finisan nan Sikoloji

Chèf kwizin

Dekoratris evènman

CEO GRACE Hair Oil

__________________

Ou se yon Tizè Konesans ?
Ebyen, se kiryozite w wi ki bouste nou!